“Dù ai đi đó đi đây/ Mồng mười Hội vật nhớ quay về Sình”. Hằng năm, cứ vào ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch, ở làng Lại Ân – tức làng Sình, xã Phú Mậu (nay là làng Sình, phường Dương Nỗ, quận Thuận Hóa, thành phố Huế) lại tưng bừng mở hội vật truyền thống đầu Xuân. Từ những ngày cuối tháng Chạp, trên khắp các nẻo đường dẫn về làng Sình đã tràn ngập sắc màu của cờ hoa, băng rôn, áp phích về Hội vật làng Sình.

Một số hình ảnh tại Hội vật làng Sình Xuân Ất Tỵ năm 2025

Hội vật làng Sình là một trong những lễ hội được hình thành khá sớm ở xứ Đàng Trong, nằm ở hạ lưu sông Hương. Theo sử sách ghi lại, hội vật làng Sình truyền thống đã có lịch sử hơn 400 năm nay. Các cụ cao niên ở làng Lại Ân cho biết: thuở xưa, làng Sình là bãi đất bồi của 3 nhánh sông hợp lại. Nơi đây, thế đất bằng phẳng rộng rãi nên được các chúa Nguyễn trưng dụng làm nơi luyện tập võ thuật của quân lính triều đình. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, biến thiên của thời gian, rồi chiến tranh, thiên tai địch họa, lễ hội vật làng Sình vẫn tiếp tục được duy trì, phát triển mạnh mẽ cho tới ngày nay. Hội vật làng Sình ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch đã thực sự trờ thành một ngày hội lớn, một nét đẹp văn hóa truyền thống đậm bản sắc của người dân miền Trung và ngấm sâu vào máu thịt của người dân làng Sình. Đặc biệt, năm nay - năm Ất Tỵ 2025, Hội vật truyền thống làng Sình lần đầu tiên được mở rộng cả về quy mô (không gian, lãnh thổ và dân số) khi xã Phú Mậu cùng với xã Phú Thanh, Phú Dương sáp nhập chung thành một phường, có tên gọi mới là phường Dương Nỗ nên đã thu hút khá đông cán bộ, nhân dân phường mới đến tham dự lễ hội, vui Xuân trong tình hòa hợp, nhân ái.

 Ngoài yếu tố tâm linh truyền thống, Hội vật làng Sình còn là một hoạt động văn hóa đầu Xuân đầy tinh thần thượng võ mang đặc trưng văn hoá của người Việt với sự mong chờ, gửi gắm nhiều ước nguyện đầu năm mới: cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, người người mạnh khỏe, nhà nhà hạnh phúc an vui, quê hương no ấm đủ đầy, đất nước thái bình thịnh vượng.

Một số hình ảnh tại Hội vật làng Sình Xuân Ất Tỵ năm 2025

 Từ tờ mờ sáng, trên các cung đường dẫn về làng Sình không khí lễ hội đã rộn ràng cả một vùng quê, trên khuôn mặt mỗi người dân làng Sình ai cũng rạng ngời, háo hức trong những bộ trang phục mới, đẹp để tham dự lễ hội truyền thống của địa phương. Hàng vạn người khắp nơi trong thành phố Huế cũng như ở nhiều tỉnh thành lân cận như: Đà Nẵng, Quảng Trị… nườm nượp kéo về làng Sình để xem hội vật đầu Xuân. Cờ hoa, băng rôn rực rỡ sắc màu, tiếng trống hội vang lên giòn giã, tiếng nói cười huyên náo cả một vùng quê xứ Huế. Trước khi phần Hội diễn ra, là phần Lễ được tổ chức long trọng tại đình làng Lại Ân. Tại đây, trong những bộ trang phục áo dài truyền thống, các vị cao niên làng Sình đốt nhang thành kính lễ bái các vị Thành Hoàng được tôn thờ ở đình làng (có 1-3 cặp đô vật là thiếu niên và vị cao tuổi của làng vật lấy lệ). Sau đó, phần Hội chính thức được diễn ra sôi nổi ở xới vật nằm tọa lạc ngoài mô đất ruộng khá rộng rãi, thoáng mát của làng Sình. Lễ hội vật làng Sình ngày càng thu hút đông đảo du khách thập phương và người nước ngoài đến tham dự. Lễ hội bao gồm một số hoạt động văn hóa truyền thống có từ lâu đời của địa phương như lễ tế các vị thần linh, rước kiệu, rước cờ hoa… và một yếu tố đặc biệt nhất, được du khách chờ đợi nhất là các trận đấu vật đầy cam go, quyết liệt, gay cấn và cũng không kém phần hấp dẫn, thú vị. Các đô vật ở lứa tuổi thiếu niên, thanh niên tham gia lễ hội đều cường tráng, có sức khỏe tốt, cơ bắp dẻo dai, đến từ trong làng trong xã hoặc đến từ nhiều nơi trên địa bàn thành phố Huế. Ngày xưa, Hội vật được tổ chức trước sân đất của đình làng Lại Ân. Nay, do lượng người đến xem và cổ vũ ngày càng đông đúc nên người ta xây một xới vật trên mảnh đất ruộng rộng rãi, thoáng mát ở cạnh đường giao thông liên xã, liên phường để thuận tiện cho bà con nhân dân địa phương và khách thập phương đến xem hội vật và vui Xuân. Đến với Hội vật làng Sình, du khách sẽ được đắm chìm thưởng thức những “miếng vật”, “đòn vật” hay, hấp dẫn, mới lạ đến bất ngờ, các đô vật thi đấu hết mình với tinh thần thượng võ, thượng tôn kỉ luật, vui Xuân là chính. Tất cả khán giả, cổ động viên cho đến các đô vật thi đấu đến với Lễ hội vật truyền thống làng Sình với phương châm: “Khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, vì thế các “đấu sĩ” trên võ đài đã cống hiến hết mình cho người xem những màn trình diễn đẹp mắt, rất ấn tượng, đầy kịch tính và cả những tiếng cười “vỡ bụng” khó quên – một không khí lễ hội đầu Xuân thật sự đầm ấm, vui tươi. Lễ hội vật làng Sình không chỉ là hoạt động vui chơi giải trí đầu xuân mới, mà còn là dịp để người dân địa phương thể hiện tinh thần đoàn kết, càng thêm thắt chặt tình làng nghĩa xóm, càng yêu đất nước, từ đó càng nâng cao ý thức gìn giữ nét đẹp truyền thống của quê hương và bản sắc văn hóa dân tộc Việt. Ngày nay, Hội vật truyền thống làng Sình đã thật sự trở thành một ngày hội lớn, đậm nét văn hóa cố đô Huế. Hội vật còn là sân chơi đầu xuân bổ ích, ý nghĩa, là điểm du lịch lý thú cho du khách cứ mỗi độ Tết đến Xuân về.

Bài và ảnh: VÕ VĂN DẦN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 597, tháng 2-2025