Những năm qua, công tác thi đua, khen thưởng, cũng như chính sách chăm lo đối với đội ngũ văn nghệ sĩ và các nghệ nhân luôn được Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Quảng Trị quan tâm. Các văn nghệ sĩ, nghệ nhân trên các lĩnh vực đã đóng góp cho tỉnh nhà một kho tàng văn học nghệ thuật với rất nhiều tác phẩm phong phú; cũng như góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn giá trị của các di sản văn hóa.

Với sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp, các ngành, văn nghệ sĩ, nghệ nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã hoạt động, cống hiến và sáng tạo nhiều tác phẩm hay, ý nghĩa, được công chúng yêu thích. Qua đó, đã khơi dậy và phát huy tinh thần tích cực, chủ động, sáng tạo của mỗi cá nhân, tập thể; tạo động lực thúc đẩy các phong trào thi đua yêu nước, thi đua học tập, lao động sáng tạo trong toàn tỉnh.

Chính sách đối với nghệ nhân, người có công bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể cũng được chú trọng quan tâm. Năm 2022, từ nguồn kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Dự án 6), đã hỗ trợ nghệ nhân ưu tú người dân tộc thiểu số trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng, truyền dạy những người kế cận cho 5 nghệ nhân ưu tú với kinh phí 40 triệu đồng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam tặng hoa cho các tác giả và thân nhân tác giả được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trên lĩnh vực văn học nghệ thuật - Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Trị

Nhằm tôn vinh, ghi nhận công lao đối với các tác giả, nghệ nhân đã có nhiều đóng góp cho nền văn học nghệ thuật, cũng như việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể, góp phần vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, đã có một số văn nghệ sĩ, nhiều nghệ nhân tỉnh Quảng Trị được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trên lĩnh vực văn học nghệ thuật. Đây là phần thưởng cao quý, là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và Nhân dân dành tặng cho những văn nghệ sĩ đã tận tâm lao động và có những tác phẩm văn học nghệ thuật đặc biệt xuất sắc, có giá trị cao về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng.

Đồng thời, danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể cũng đã được trao cho các nghệ nhân tâm huyết với nghề. Với việc thưởng tặng danh hiệu này là sự ghi nhận đối với những nghệ nhân tiêu biểu có nhiều cống hiến to lớn trong sự nghiệp xây dựng, bảo tồn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Chia sẻ về công tác xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, Nghệ nhân nhân dân tại tỉnh Quảng Trị, đại diện Phòng Quản lý di sản Sở VHTTDL tỉnh Quảng Trị cho biết: Mỗi khi đến kỳ xét tặng các danh hiệu, chúng tôi luôn rà soát kỹ càng đối với từng cá nhân đủ điều kiện theo Nghị định của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ nhân dân", "Nghệ sĩ ưu tú". Với việc hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, chi tiết trong thủ tục kê khai, các nghệ nhân rất phấn khởi, từ đó nỗ lực cống hiến, sáng tạo, góp phần gìn giữ, phát huy, bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc.

Vào ngày 14-2-2023, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức Lễ vinh danh các tác giả đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trên lĩnh vực Văn học nghệ thuật và trao tặng, truy tặng Danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ III cho các nghệ nhân ưu tú của tỉnh nhà, đã được Chủ tịch nước quyết định phong tặng, truy tặng năm 2022. Cụ thể, có 1 tác giả được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh; 2 tác giả được tặng Giải thưởng Nhà nước; 15 nghệ nhân ưu tú được phong tặng và truy tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.

Trong đó có: tác giả Nguyễn Xuân Đức (sinh năm 1947, xã Vĩnh Hòa, Vĩnh Linh, Quảng Trị) được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh với kịch bản sân khấu: Ám ảnh; Những mặt người thấp thoáng; Nhiệm vụ hoàn thành và tuyển tập kịch Chứng chỉ thời gian.

Tác giả Hồ Sỹ Sô được tặng Giải thưởng Nhà nước với cụm tác phẩm gồm bộ ảnh: Fidel Castro - Quảng Trị một ngày lịch sử 1973; Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (1960-1975).

Tác giả Trịnh Hoàng Tân được tặng Giải thưởng Nhà nước với cụm tác phẩm tranh: Lòng mẹ sinh tồn; Mẹ và người lính.

Nằm trong số 15 người tỉnh Quảng Trị được phong tặng Nghệ nhân ưu tú năm 2022, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Xuân Hồng chia sẻ: “Vừa qua, tôi được xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú dân gian, tôi cảm thấy rất vui mừng vì những nỗ lực, công sức trong việc bảo tồn dân ca Bình Trị Thiên của bản thân đã được các cấp, ngành ghi nhận. Tôi cảm thấy vui hơn nữa khi trong đợt xét tặng danh hiệu, được các phòng di sản văn hóa, Sở VHTTDL nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn trong việc làm thủ tục, làm hồ sơ xét tặng. Với việc làm ý nghĩa này, chúng tôi – những nghệ nhân sẽ cố gắng nhiều hơn nữa trong việc bảo tồn, truyền dạy và lan tỏa giá trị di sản đến với đông đảo công chúng yêu mến những làn điệu dân ca”.

Đến nay, qua 3 đợt xét tặng, toàn tỉnh Quảng Trị đã có 27 nghệ nhân được Chủ tịch nước quyết định phong tặng và truy tặng danh hiệu cao quý “Nghệ nhân ưu tú”.

AN NGỌC