Văn hóa > Đương đại

Cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định được hình thành và đi vào hoạt động đã thu hút một lượng đông đảo người lao động tập trung làm việc. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, doanh nghiệp cùng các tổ chức chính trị đoàn thể, đời sống vật chất cũng như đời sống văn hóa, tinh thần của người lao động đã được quan tâm, cải thiện một bước. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, tác động trực tiếp đến năng suất lao động cũng như quá trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Vì thế, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người lao động trong các khu, cụm công nghiệp là một trong những giải pháp quan trọng trong chính sách an sinh xã hội của tỉnh Nam Định hiện nay.

Trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, có nhiều bảo tàng trưng bày, giới thiệu về các thủ công truyền thống và làng nghề. Đây là hình thức góp phần bảo tồn một loại hình di sản văn hóa của nhân loại, đồng thời gián tiếp hỗ trợ các làng nghề trong việc quảng bá đến khách du lịch khi tham quan tại bảo tàng. Bài viết này đề cập đến những vấn đề về nghề thủ công truyền thống và làng nghề - một di sản văn hóa phi vật thể qua góc nhìn bảo tàng.

Xây dựng nông thôn mới (NTM) đã và đang trở thành phong trào rộng lớn và phát triển sâu rộng trong cả nước. Với 19 tiêu chí, chính quyền và nhân dân các địa phương đã huy động mọi nguồn lực để tổ chức thực hiện, phấn đấu theo những mục tiêu đề ra và đã thu được nhiều thành quả đáng khích lệ. Công tác xây dựng đời sống văn hóa đã giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, tạo công ăn việc làm để có thu nhập ổn định, làm họ tin tưởng hơn vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng phát triển mạnh ở nhiều địa phương, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ của nhân dân. Nhiều lễ hội dân gian được khôi phục và bảo tồn, các di tích lịch sử văn hóa, lịch sử cách mạng đã được tu bổ và tôn tạo bằng nhiều nguồn vốn, các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương được lưu giữ. Bên cạnh những mặt đã làm được, công tác xây dựng đời sống văn hóa gắn với xây dựng NTM trong những năm qua cũng bộc lộ những bất cập cần điều chỉnh, nhất là ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa như khu vực miền núi phía Bắc.

Dịch vụ karaoke, vũ trường là một trong những hoạt động văn hóa giải trí phổ biến, đáp ứng nhu cầu của nhiều tầng lớp nhân dân, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của loại hình dịch vụ này đã kéo theo nhiều bất cập, gây ra hệ lụy không nhỏ đối với đời sống xã hội. Thực tế đó đặt ra yêu cầu phải nghiên cứu, đánh giá một cách khoa học thực trạng dịch vụ karaoke, vũ trường để xây dựng một quy hoạch phát triển trên nguyên tắc gắn với thực tiễn, đảm bảo tính khả thi.

Hiện nay có rất nhiều định nghĩa về văn hóa doanh nghiệp của các nhà nghiên cứu, các chuyên gia trong lĩnh vực ở trong nước và ngoài nước. Dù tiếp cận ở góc độ nào thì các định nghĩa đều thống nhất rằng: văn hóa doanh nghiệp là một hệ thống các giá trị và các chuẩn mực do doanh nghiệp sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động kinh doanh, trong mối quan hệ với môi trường xã hội và tự nhiên; văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ phương thức kinh doanh, quản lý điều hành kinh doanh, phong cách ứng xử trong quan hệ nội bộ doanh nghiệp với đối tác và xã hội; văn hóa doanh nghiệp bao gồm cả những quy tắc ứng xử bất thành văn, là lực lượng vô hình trở thành quy tắc bắt buộc được các chủ thể kinh doanh chấp nhận; văn hóa doanh nghiệp là sức mạnh mềm tạo nên sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Dân tộc ta có truyền thống hiếu học từ lâu đời,từ thời Bắc thuộc, ông cha ta vừa kiên trì chống đô hộ phương Bắc vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa Trung Hoa, làm giàu thêm bản sắc của mình, thậm chí còn sáng tạo ra chữ Nôm dựa trên chữ Hán của kẻ thống trị. Đến thời nhà Lý, ý thức được giá trị của tri thức, vua Lý Nhân Tông cho xây Quốc Tử Giám, nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước. Từ đó về sau, nền giáo dục ngày càng được kiện toàn và phát triển. Trước những biến động của đất nước, chiến tranh xâm lược, khủng hoảng kinh tế chính trị, chuyện học hành thi cử bị xem nhẹ. Tuy nhiên,dù trong hoàn cảnh nào, người có chữ nghĩa vẫn luôn được ngưỡng vọng, trọng dụng.

Văn hóa và ý thức xã hội của loài người dựa vào sự tồn tại của xã hội và phát triển theo sự phát triển của xã hội. Sự di chuyển vượt qua biên giới quốc gia của những yếu tố sản xuất như vốn, kỹ thuật, nhân tài, tri thức, thông tin mà toàn cầu hóa kinh tế đem lại, sẽ dẫn tới sự thay đổi văn hóa dân tộc và quan điểm giá trị của mỗi nước, khiến cho văn hóa các nước thể hiện ra tư thế phát triển mới tương ứng với toàn cầu hóa kinh tế. Muốn chiếm ưu thế trong tiến trình toàn cầu hóa kinh tế thì phải định ra chiến lược phát triển văn hóa thích ứng.

Trong suốt thời gian từ khi hình thành đến nay làng cổ Đông Sơn đã trải qua nhiều biến đổi, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1954-1975). Cuộc kháng chiến diễn ra đã làm cho làng cổ Đông Sơn thay đổi từ không gian cảnh quan tới việc người dân địa phương tổ chức lại cuộc sống cho phù hợp với làng kháng chiến... góp phần vào công cuộc giải phóng dân tộc, hoàn thành độc lập, thống nhất nước nhà.